SŁOWNIK OLIWY

TERMINY OGÓLNE

Analiza sensoryczna

Badanie właściwości organoleptycznych oliwy przy użyciu zmysłów, w szczególności wzroku, węchu i smaku.

Oliwa smakowa

Oliwa extra vergine z oliwek wzbogacona ziołami i przyprawami, które eksponują określony aromat. Nasze oliwy extra vergine wzbogacamy aromatami typowo śródziemnomorskimi.

Blend / Kupaż / Mieszanka

Mieszanka oliw z różnych odmian oliwek, otrzymana poprzez umiejętne łączenie wysokiej jakości oliw extra vergine w celu uzyskania zbalansowanego w smaku i aromacie produktu końcowego.

Kultywar

Odmiana uprawna oliwek o niepowtarzalnych właściwościach organoleptycznych, która nadaje wyprodukowanej z niej oliwie szczególne cechy smakowe.

D.O.P. (CH.N.P.)

Chroniona nazwa pochodzenia, czyli oznaczenie produktu chronione prawnie, nadawane produktom, których właściwości związane są ściśle z miejscem ich powstawania. Produkcja surowców i cały proces wytwarzania produktu powinien odbywać się w miejscu wynikającym z jego nazwy, ściśle geograficznie określonym, co ma gwarantować interakcję między niepowtarzalnymi czynnikami klimatycznymi i ludzkimi.

Ekstrakcja

Proces uzyskiwana oliwy z owoców drzewa oliwnego, który w przypadku oliw extra vergine odbywa się wyłącznie w procesach mechanicznych, w warunkach niepowodujących pogorszenia jakości oliwy.

Extra vergine (oliwa)

Wszystkie oliwy uzyskane z owocu drzewa oliwnego wyłącznie w procesach mechanicznych lub poprzez inne działania fizyczne, w warunkach niepowodujących pogorszenia jakości oliwy, niepoddawane innym zabiegom niż mycie (oliwek), dekantacja, odwirowanie i filtracja.

Oliwa extra vergine z oliwek posiada maksymalną wolną kwasowość w wysokości 0,8% i właściwości przewidziane dla tej kategorii produktów przez Komisję Europejską w artykule 75, par. 2 Rozporządzenia UE 1308/2013.

Tłocznia

Urządzenie, w którym rozgniata się oliwki w celu wyciśnięcia z nich oliwy, w cyklu ciągłym lub nieciągłym, zwanym również tradycyjnym. Cykl ciągły polega na jednym nieprzerwanym cyklu produkcyjnym, dzięki obecności dekantera oddzielającego wytłoczyny od wody wegetacyjnej i moszczu. W urządzeniach pracujących w cyklu nieciągłym natomiast używa się granitowych kół młyńskich do zgniatania oliwek, zbiera się masę z mat i przechodzi się do wytłaczania mechanicznego.

Ten rodzaj tłoczni występuje coraz rzadziej, ponieważ obecnie wykorzystuje się już technologie wyższej jakości, gwarantujące wyższą wydajność i zdecydowanie bardziej higieniczne.

Mieszanie masy

Etap produkcji następujący po mieleniu oliwek, polegający na mieszaniu uzyskanej pasty w celu rozbicia zawiesiny utworzonej z oliwy i wody.

IGP (CH.O.G.)

Chronione oznaczenie geograficzne, czyli oznaczenie pochodzenia produktu nadawane przez Unię Europejską tym produktom rolnym i spożywczym, których chociażby jedna określona cecha, opinia lub inna właściwość zależy od pochodzenia geograficznego, i których produkcja, wytwarzanie bądź przetwórstwo odbywa się na określonym obszarze geograficznym.

Lampante (oliwa „przejrzysta”)

Oliwa z oliwek o wolnej kwasowości przekraczającej 2% na 100 gram, niejadalna, przeznaczona do spożycia dopiero po przejściu przemysłowego procesu rafinacji (zwanego także rektyfikacją).

Kamień młyński

Maszyna używana do rozgniatania oliwek, złożona z jednego do czterech kół walcowych.

Monokultywar

Oliwa wytworzona z jednej odmiany oliwek.

Oliwa z oliwek

Mieszanka złożona z rafinowanych oliw z oliwek oraz oliw z oliwek vergine lub extra vergine, o poziomie wolnej kwasowości nieprzekraczającym 1 %. Z uwagi na swoje właściwości zalecana jest do smażenia, jako lepsza alternatywa olejów roślinnych z nasion.

Oliwa z wytłoczyn oliwnych (sansa)

mieszanka oliwy ekstrahowanej z wytłoczyn oliwek przy użyciu rozpuszczalnika, a następnie rektyfikowanej, z małą ilością oliwy vergine.

Strippaggio (odsysanie)

Technika używana podczas degustacji oliw, polegająca na zdolności wychwytywania cech oliwy poprzez wdychanie powietrza przez usta. Osoba dokonująca degustacji przy zaciśniętych zębach próbuje stworzyć w ustach coś na kształt mechanizmu działania atomizera, co pozwala wyzwolić smaki i aromaty oliwy, a narządom zmysłów intensywniej je odczuć.

Oliwa rafinowana

Oliwa o maksymalnym poziomie wolnej kwasowości nieprzekraczającym 0.3 %, otrzymywana z oliw o wysokiej kwasowości lub z poważnymi wadami organoleptycznymi (oliwy typu „lampante”), poddawana przemysłowym procesom rafinacji obniżającym kwasowość i eliminującym substancje utlenione oraz wady organoleptyczne.

Oliwa rafinowana, zwana też rektyfikowaną, zachowuje wprawdzie taką samą zawartość kwasów tłuszczowych jak oliwy vergine, jednak jest praktycznie bezwonna i pozbawiona dobroczynnych substancji, jak polifenole. Może być sprzedawana jedynie luzem

Drzewo oliwne

Zimozielone drzewo owocowe wywodzące się z krajów położonych w basenie Morza Śródziemnego. Olea europeaea (oliwka europejska) żyje do stu lat, ma pień z twardego, ciężkiego drzewa, podłużnie owalne liście, koronę w kształcie klina.

ALFABET SENSORYCZNY
ZALETY

Gorzki

Intensywny smak, typowy dla oliwy z oliwek mniej dojrzałych.

Pełny

zmysłowe wrażenie pełni, typowe dla oliw wysokiej jakości.

Odcień od zieleni do żółci

W zależności od miejsca pochodzenia, technologii ekstrakcji i stopnia dojrzałości owoców, przeważać może jeden lub drugi odcień, bez żadnego wpływu na jakość oliwy.

Trawiasty

W oliwach o wysokiej owocowości – szczególny niuans zapachowy przypominający świeżo skoszoną trawę.

Kwiatowy

Przyjemne wrażenie zmysłowe ewokujące intensywny zapach kwiatów.

Owocowość

Wrażenie smakowe typowe dla świeżej, dorodnej oliwki.

Drzewiasty

Odczucie węchowe ewokujące zapach drzewa z runem leśnym, typowe dla oliw z Umbrii.

Migdał

Charakterystyczny posmak od słodkiego po gorzki, przywołujący smak migdała.

Zielony pomidor

Woń przywodząca na myśl zielone pomidory, spotykana najczęściej w oliwach z Sycylii.

Pikantny

Pikantny posmak, szczególnie intensywny w oliwach bogatych w substancje przeciwutleniające.

WADY

Fenol

Charakterystyczny nieprzyjemny zapach, często występujący w oliwie złej jakości z Andaluzji w Hiszpanii; kojarzony z wonią kociego moczu.

Winno-octowy

Nieprzyjemny zapach wyczuwalny w oliwach ze źle przechowywanych oliwek, co spowodowało fermentację cukrów, a w konsekwencji powstanie alkoholu lub octu.

Pleśń

Przypomina zapach spleśniałego chleba, zdarza się w oliwach z oliwek składowanych w wilgoci i wysokiej temperaturze.

Zjełczały

Nieprzyjemny zapach typowy dla każdego zepsutego tłuszczu.

Rdzawe refleksy

Widoczne w źle przechowywanych oliwach, a w szczególności wystawionych na działanie światła dziennego.

Riscaldo

Nieprzyjemny zapach wyczuwalny w oliwach wytłoczonych ze sfermentowanych oliwek, przypominający nieco zapach sera.

Ziemisty

Zapach wyczuwalny w oliwach zrobionych z oliwek zebranych z ziemi, przypominający woń powietrza unoszącą się z ziemi tuż po opadzie deszczu.

Tłusty

Nieprzyjemne wrażenie dotykowe – niektóre oliwy pozostawiają uczucie lepkości na podniebieniu.